Tây Bắc – địa đầu của Tổ quốc. Nơi đây ẩn chứa bao điều kỳ thú. Một trong những điều đáng khám phá nhất chính là ẩm thực. Ẩm thực nơi đây gắn liền với những người dân tộc mộc mạc, giản dị. Mỗi món ăn mang cả thế giới đời sống của con người. Nếu như một lần đặt chân đến Sa Pa, bạn đừng quên thưởng thức đặc sản cơm lam. Đây là món ăn ngon, gói trọn cả hương vị núi rừng. Nó mang đến cho mỗi thực khách một trải nghiệm khác nhau. Cơm lam cũng gắn liền với những nghi thức mang đậm dấu ấn tâm linh của người dân bản địa.
Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn đặc sản cơm lam trứ danh này. Nguyên liệu chuẩn bị làm cơm lam không quá khó. Tùy vào yêu cầu riêng của mỗi người, món cơm lam sẽ được nấu theo cách truyền thống. Hoặc sử dụng thêm một số nguyên liệu khác như: nước cốt dừa, tạo màu cẩm tím, lá nếp… Thưởng thức cơm lam cũng rất dễ, bạn có thể ăn kèm muối vừng đậm đà. Hoặc, ăn kèm các món mặn trong bữa cơm.
Tản mạn về đặc sản cơm lam Sa Pa
Cơm lam – món ăn đơn giản, phổ biến của những người dân Sapa. Đến du lịch Sapa mà không thưởng thức món cơm lam quả là uổng phí cả một chuyến đi. Cùng tìm hiểu tất tần tật về món cơm lam qua bài viết sau.
Cơm lam – món ăn “dễ” của ẩm thực Sapa. Nói như vậy vì món ăn này dễ từ cách nấu, cách trình bày, ăn kèm cũng rất phong phú. Và cũng rất dễ thưởng thức, dễ tìm thấy. Không những vậy cơm lam còn để lại những ấn tượng khó phai trong lòng những ai đã thưởng thức nó. Chỉ đơn giản là những hạt gạo cùng với chút muối cùng với ống nứa. Và nước suối của rừng thôi mà sao lại thơm ngon và đậm đà đến vậy!
Bạn có thể tìm thấy cơm lam ở bất cứ đâu Sapa, từ hàng quán ven đường đến những nhà hàng cao cấp, đâu đâu cũng phục vụ món ăn này như một khẳng định “cơm lam Sapa sẽ không bao giờ làm bạn thất vọng khi thưởng thức”. Cơm lam là một nét ẩm thực đặc trưng, món ăn phổ biến của những dân tộc nơi đây như Nùng, Thái, Dao, Mông,… “Lam” theo tiếng nơi đây nghĩa là nướng một thứ gì đó đến khi chín bằng ống nứa.
Cơm lam Sa Pa có nguồn gốc từ đâu?
Có lẽ, nguồn gốc của những thanh cơm lam bắt đầu từ những chuyến đi rừng lâu ngày, những lúc đi săn lâu, bao đêm du canh của dân bản xưa. Không dụng cụ nấu ăn, không có những nguyên liệu cầu kỳ. Chỉ một ít gạo nếp đem theo, một con dao, một hòn đá, đồ đánh lửa. Khi nào đói chỉ cần chặt một vầu nứa, cho gạo và nước suối nướng trên lửa là đã có một lóng cơm lam thơm phức. Cơm lam cũng là món ăn gắn với những ngày đi nương xa, những ngày tu họp gia đình hay những khi lễ lạc,….Có lẽ vì vậy mà cơm lam đã dần trở nên phổ biến lúc nào không hay. Khiến cho những ai thưởng thức chúng đều phải trầm trồ thán phục.
Cơm lam còn gắn liền với những tục lệ mang tính tâm linh cao. Đó là khi người phụ nữ sinh con, chỉ được ăn cơm lam dạng truyền thống. Những ống cơm sẽ được giữ cẩn thận và treo cùng nhau thai của bé ở bìa rừng. Như thủ tục để thông báo với thần linh về sự ra đời của thành viên mới của gia đình người Thái.
Nếu thủ tục này không được thực thi, đứa trẻ sẽ bị coi như người “ngụ cư”. Và không được về với đất mẹ khi tuổi già sức yếu. Cơm lam không chỉ là đặc sản của ẩm thực Sapa mà còn là món ăn ở rất nhiều nơi khác. Với một một vùng hay một dân tộc khác nhau lại có cách chế biến cơm lam khác nhau sao cho phù hợp nhất.
Cách nấu cơm lam rất kỳ công
Khi lam cơm nên chọn cây nứa ngô nào còn non, chặt lóng ở lưng chừng cây nứa bao giờ cũng có sẵn một ít nước trong vắt, tinh khiết vô cùng. Chặt bỏ một đầu lóng, cho nếp nương đã vo sạch vào cùng. Nếu ngon hơn cần ngâm nếp trong khoảng 2 tiếng trước khi lam. Thêm 2 phần nước cho vừa 3 phần gạo cùng một chút muối. Lấy lá chuối bịt đầu cho kín rồi cho lên bếp lam. Khi lam cơm phải lam từ phần có nút lá trước, vừa nướng vừa trở ống nứa rồi lam dần dần đến cuối ống. Muốn kiểm tra xem cơm đã chín đến đâu thì dùng tay ấn vào ống nữa. Thấy mềm ở đâu thì chỗ đó cơm đã chín. Đến khi cơm chín toàn bộ thì gắp ống nứa ra và bắt đầu thưởng thức.
Khi cơm chín, dằn mạnh ống xuống đất cho cơm dồn chắc xuống cuối lóng. Để ống nguội bớt rồi róc đi phần cật nữa cháy lộ ra phần vò ở giữa trắng trẻo tinh tươm. Sau đó cắt thành từng khoanh nhỏ, lúc bấy giờ mùi cơm lam đã thơm cả một góc rừng. Bóc nhẹ từng dải là sẽ thấy phần lõi cơm trắng. Lõi cơm được bọc bởi một lớp lụa mịn màng – lớp lụa chỉ có ở ống nứa non. Khiến cho cơm có màu sắc rất thuần khiết khiến ai cũng muốn nâng niu. Nếu chưa muốn ăn ngay thì chỉ cần bỏ đi lớp cật đen đúa rồi bỏ balo mang theo cả vài ngày cũng không có vấn đề gì. Có khi để cả tuần cũng không sao.
Thưởng thức cơm lam
Cơm lam thường được ăn kèm cùng những món thịt nướng, hay đơn giản chỉ là chấm với muối vừng. Những khúc cơm lam thơm phức hòa với vị ngọt béo của thịt sẽ tạo nên một vị ngon không tưởng. Cơm lam – món ăn dân giã của ẩm thực Sa Pa, ai đã dừng sinh ra, lớn lên cùng với cơm lam sẽ chẳng bao giờ quên được. Cơm lam như tấm lòng của những người anh em vùng sơn cước – đơn giản mộc mạc mà đầy tình nghĩa sắt son, nếu gặp dù chỉ một lần cũng sẽ không bao giờ quên.
Ngày nay, cách nấu cơm lam cũng đã được cải tiến đôi chút để cơm có hương vị hấp dẫn hơn. Ngoài gạo, người đầu bếp còn trộn thêm một chút dầu dừa và lá nếp để cơm nấu xong được ngậy và thơm ngon hơn.
Mỗi ống cơm lam thưởng chỉ đủ cho một người ăn. Khi ăn, thực khách có thể bổ đôi ống tre và xới cơm ra bát hoặc cầu kì hơn là chẻ bỏ lớp cháy đen bên ngoài ống tre rồi vót cho tới khi xung quanh ống cơm chỉ còn một lớp tre mỏng. Lúc này, người ăn mới cắt mỗi ống cơm ra thành nhiều khúc. Khi thưởng thức, thực khách sẽ dễ dàng tách lớp tre mỏng đó, để lại trên bề mặt cơm một lớp màng tre rất mỏng manh.
Tạm kết
Đến Sa Pa, được ăn cơm lam với đồ nướng là thú vui của rất nhiều du khách vì như vậy, họ được thưởng thức hương vị của núi rừng và như được sống gần gũi hơn với thiên nhiên. Chỉ với khoảng mười nghìn đồng, thực khách đã có thể mua được một ống cơm lam và tự mình nếm thử món ăn ngon tại Sa Pa này.
Nguồn: Dulichdaiviet.com
